(DĐDN) Những lý thuyết về nơi mà đồng tiền xuất hiện ra sẽ cho biết đôi điều về nơi mà đồng USD và euro sẽ đi tới trong tương lai.

Một số người lập luận rằng tiền có gốc rễ trong quyền năng của nhà nước. Những người khác cho rằng nguồn gốc của tiền là một vấn đề hoàn toàn riêng tư và nó sẽ tồn tại kể cả khi chính phủ không còn. Cuộc tranh luận này là lâu dài nhưng nó góp phần trả lời một số câu hỏi cấp bách nhất về tiền tệ của ngày hôm nay.

Lịch sử của đồng tiền

Việc sử dụng tiền đã trải qua hàng ngàn năm. Electrum, một hợp kim vàng và bạc, được sử dụng để làm đồng tiền tại Lydia (nay là miền tây Thổ Nhĩ Kỳ) từ năm 650 trước công nguyên. Các loại tiền giấy đầu tiên lưu hành tại Trung Quốc vào khoảng 1.000 năm sau công nguyên. Người Aztec đã sử dụng hạt ca cao như tiền mặt cho đến thế kỷ thứ 12.

Karl Menger, một nhà kinh tế người Áo thế kỷ thứ 19 cho rằng tiền tệ có mặt ở một nền kinh tế khi các cộng đồng nông nghiệp di chuyển ra khỏi nghề nông và bắt đầu nghề chuyên môn khác. Có nghĩa là hoạt động thương mại với những người khác trở nên cần thiết. Vấn đề là thị trường hoạt động trên cơ sở hàng đổi hàng và cần có vật ngang giá để làm trung gian trao đổi vì thế đồng tiền phát triển làm giảm trao đổi chi phí thương mại. Nhưng lịch sử cho thấy việc đúc tiền phát triển không phải là nỗ lực của khu vực tư nhân để giảm thiểu chi phí thương mại mà đó là một hoạt động của chính phủ. Nhà nước đã can thiệp để làm cho kim loại thành tiền bạc.

Điều đó cho thấy một lý thuyết khác, trong đó nhà nước đóng một vai trò lớn hơn về nguồn gốc của tiền. Giới tài chính của chính phủ có động lực lớn để chuyển nền kinh tế thoát khỏi hoạt động trao đổi hàng hoá với vật ngang giá vì một khi tiền tồn tại, thu nhập và chi phí có thể đo lường được.

Sự đấu tranh cho cuộc sống

Bằng chứng cho thấy rằng chỉ có đồng tiền "không chính thức" mới có thể lớn lên hoàn toàn độc lập nhưng đồng tiền không chính thức cũng có thể tồn tại trên quy mô cực lớn. Ví dụ như đồng USD có được vị trí như đồng tiền dự trữ của thế giới cho dù không có bất kỳ chính phủ nào ra lệnh.

Tính ưu việt của nó kể cả bên ngoài nước Mỹ khiến USD là lựa chọn tốt nhất cho các giao dịch quốc tế. Khi một đồng tiền cạnh tranh trở nên thích hợp hơn, các DN và các chính phủ khác sẽ quay vào tin tưởng sử dụng chúng. Tin tốt cho đồng USD là đồng nhân dân tệ Trung Quốc vẫn chưa được chấp nhận sử dụng rộng rãi và bị lạm phát cao hơn khiến giảm tính hữu dụng của nó. Tuy nhiên, sự thay đổi trong tiền tệ dự trữ của thế giới có thể diễn ra mau lẹ hơn rất nhiều so với tính toán.

Đối thủ cạnh tranh khác của đồng USD là đồng euro thì có nhiều vấn đề sâu sắc hơn. Nguồn gốc của nó không rõ ràng như vật ngang giá trong lịch sử hoặc là đồng tiền do một nhà nước quốc gia hỗ trợ. Điều này có nghĩa là euro thiếu một nền tảng sức mạnh của thị trường hoặc nhà nước và nó sẽ bị ảnh hưởng lớn khi khối EU có những bất đồng về tài chính, tiền tệ.

Như thế tương lai của đồng USD với vai trò là đồng tiền dự trữ của thế giới sẽ còn tồn tại lâu dài và trong trường hợp đó, nước Mỹ vẫn thu được nhiều lợi nhất còn các quốc gia khác trên toàn cầu sẽ tiếp tục phải thích ứng với đồng USD trong khi vẫn phải thúc đẩy đồng tiền riêng của mình phát triển ổn định.              

Hoa Chi